Zoals ons brein zich ooit, 6.000 jaar geleden, moest aanpassen aan nieuwe communicatievormen (schrift vergt immers complexe decodering), zo is het nu bezig aan een volgende transformatie om optimaal digitaal te lezen. Digitaal staat eigenlijk gelijk aan diagonaal of oppervlakkig lezen: we scannen teksten en ‘browsen’ er doorheen. Zo zijn we in staat om een dagelijkse portie van 34 GB data te verteren. Het gevaar bestaat echter dat we zo belangrijke capaciteiten verliezen die gelinkt zijn aan lezen op papier: een dieper begrip van betekenis, kritische analyse van de inhoud en inlevingsvermogen.
Lees ook: Uw goede voornemen voor 2019: regelmatig een digitale detox
Studies in verschillende landen komen tot dezelfde conclusie: tekst lezen op papier vergt van onze hersens iets totaal anders dan lezen op een scherm. En ook hier geldt: ‘use it or lose it’ (gebruik het of verlies het). De studenten van vandaag blijken al meer moeite te hebben met het ‘diep lezen’ van teksten met als gevolg minder begrip en empathie, slechtere herinnering en het verlies van hun vermogen tot kritische analyse. Ze vermijden liever complexe materie en zijn zo ook gevoeliger voor disinformatie en fake news.
Het bi-laterale brein
Met het enorme aanbod aan informatie in allerlei verschillende formats (video, audio, beeld, tekst) en via een waaier aan kanalen is het gewoon een noodzaak voor ons brein om informatie anders te verwerken. Het is dus niet een kwestie van ‘terug naar het oude’, maar eerder een uitdaging hoe we nieuwe vaardigheden, zoals diagonaal lezen, aan ons brein toevoegen zonder de waardevolle oude te verliezen. Wanneer studenten alle teksten gaan vermijden die ingewikkeld lijken of moeilijk te begrijpen, hebben we als maatschappij een groot probleem…
“ We zitten op een kantelpunt tussen een print en een digitale cultuur”, zegt Maryanne Wolf, auteur van het boek ‘Reader Come Home: The Reading Brain in a Digital World’. “ We moeten uitvinden welke belangrijke vaardigheden onze kinderen niet meer ontwikkelen en wat we daaraan kunnen doen.” Een aantal studies toont dat van papier lezen het begrip, de analyse en de herinnering verbetert. Bovendien helpt het de lezer empathie te ontwikkelen voor onderwerpen en personen. Volgens Wolf is het daarom belangrijk dat jonge kinderen in eerste instantie met printmateriaal onderwezen worden, waar pas later digitale technologie aan toegevoegd wordt.
Bronnen: Two Sides, The Guardian
Gerelateerde artikels:
- Een effectieve advertentie kijkt je aan
- Uw goede voornemen voor 2019: regelmatig een digitale detox
- Marketeers kijken te vaak in de spiegel
- Trends in fake news (of beter: digitale disinformatie)
